Kapitali 2. Inerniliussat pingaarnerit
Pilersuinernik oqimaaqatigiissitsisarneq nuna tamakkerlugu naatsorsuutit tunngaviusumik ilisarnaatigaa, tassanilu pissarsisarnerit atuisarnerillu akornanni ataqatigiittoqarnera takutinneqartarpoq, ilisarnaatigisarlugillu:
Tunisassiorneq (BNP) + Eqqussuineq = Atuineq + Aningaasaliineq + Avammut niuerneq
Takussutissiaq 2-mi piffissamut 2010-mit 2019-imut pilersuinermi oqimaaqatigiinneq akinut ingerlaavartunut nalilinnullu imminut atasunut tunngatillugu kiisalu ukiumut ineriartorfivimmut procentinngorlugu takutinneqarpoq. 2019-imi BNP-imi qaffariartoqarnera aningaasaliinerunerit, nunamilu namminermi atuinerusoqarnerit pingaarnertigut inernerivaat.
Takussutissiaq 2. Pilersuinermi oqimaaqatigiinneq 2010-2019
|
|
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018* |
2019* |
|
|
Akit ingerlaavartut, mio. kr. |
|||||||||
|
BNP ...................... |
14.078 |
14.412 |
15.116 |
15.080 |
15.951 |
16.814 |
18.224 |
18.829 |
19.199 |
19.890 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avataaniit pisiat .............. |
10.758 |
13.338 |
9.594 |
8.778 |
7.755 |
7.654 |
8.214 |
8.193 |
8.735 |
10.163 |
|
Annertuseriaat ataatsimut..... |
24.836 |
27.750 |
24.710 |
23.857 |
23.706 |
24.468 |
26.438 |
27.022 |
27.934 |
30.053 |
|
Inuit atuinerat ............... |
6.081 |
6.320 |
6.425 |
6.418 |
6.652 |
6.677 |
6.828 |
6.928 |
6.901 |
7.173 |
|
Pisortaqarfinni aningaasartuutit .. |
6.591 |
6.729 |
6.920 |
7.216 |
7.312 |
7.432 |
7.717 |
7.986 |
8.325 |
8.914 |
|
Ilanngaateqanngitsumik aningaasaliinerit ............. |
7.370 |
9.225 |
5.695 |
4.538 |
3.605 |
4.040 |
4.464 |
4.446 |
4.170 |
6.253 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avammut tunisat ............ |
4.794 |
5.476 |
5.670 |
5.685 |
6.137 |
6.319 |
7.429 |
7.662 |
8.538 |
7.714 |
|
Atuisimanerit katillugit....... |
24.836 |
27.750 |
24.710 |
23.857 |
23.706 |
24.468 |
26.438 |
27.022 |
27.934 |
30.053 |
|
|
Akiusimasunit kisitat (2010-mi akit), mio. kr. |
|||||||||
|
BNP ...................... |
14.078 |
14.008 |
14.203 |
14.019 |
14.684 |
14.312 |
14.983 |
14.990 |
15.267 |
15.523 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avataaniit pisiat .............. |
10.758 |
12.695 |
8.886 |
8.297 |
7.346 |
7.473 |
8.295 |
8.004 |
8.402 |
9.993 |
|
Annertuseriaat ataatsimut..... |
24.836 |
26.703 |
23.045 |
22.269 |
21.998 |
21.748 |
23.196 |
22.951 |
23.592 |
25.262 |
|
Inuit atuinerat ............... |
6.081 |
6.104 |
6.048 |
5.981 |
6.024 |
6.035 |
6.124 |
6.177 |
6.202 |
6.318 |
|
Pisortaqarfinni aningaasartuutit .. |
6.591 |
6.587 |
6.651 |
6.925 |
6.912 |
6.874 |
6.995 |
7.111 |
7.305 |
7.620 |
|
Tamakkiisumik aningaasaliinerit .. |
7.370 |
9.013 |
5.501 |
4.361 |
3.404 |
3.752 |
4.161 |
3.989 |
3.871 |
5.674 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avammut tunisat ............ |
4.794 |
4.998 |
4.803 |
4.917 |
5.498 |
4.953 |
5.704 |
5.488 |
5.948 |
5.632 |
|
Atuisimanerit katillugit....... |
24.836 |
26.703 |
23.045 |
22.269 |
21.998 |
21.748 |
23.196 |
22.951 |
23.592 |
25.262 |
|
|
Ukiumut ineriartornivik pct.-inngorlugu |
|||||||||
|
BNP ...................... |
1,7 |
-0,5 |
1,4 |
-1,3 |
4,7 |
-2,5 |
4,7 |
0,1 |
1,8 |
1,7 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avataaniit pisiat .............. |
38,6 |
18,0 |
-30,0 |
-6,6 |
-11,5 |
1,7 |
11,0 |
-3,5 |
5,0 |
18,9 |
|
Annertuseriaat ataatsimut..... |
14,8 |
7,5 |
-13,7 |
-3,4 |
-1,2 |
-1,1 |
6,7 |
-1,1 |
2,8 |
7,1 |
|
Inuit atuinerat ............... |
-0,4 |
0,4 |
-0,9 |
-1,1 |
0,7 |
0,2 |
1,5 |
0,9 |
0,4 |
1,9 |
|
Pisortaqarfinni aningaasartuutit .. |
-2,5 |
-0,1 |
1,0 |
4,1 |
-0,2 |
-0,6 |
1,8 |
1,7 |
2,7 |
4,3 |
|
Ilanngaateqanngitsumik aningaasaliinerit .............. |
66,5 |
22,3 |
-39,0 |
-20,7 |
-21,9 |
10,2 |
10,9 |
-4,1 |
-3,0 |
46,6 |
|
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avammut tunisat ............ |
9,4 |
4,3 |
-3,9 |
2,4 |
11,8 |
-9,9 |
15,2 |
-3,8 |
8,4 |
-5,3 |
|
Atuisimanerit katillugit....... |
14,8 |
7,5 |
-13,7 |
-3,4 |
-1,2 |
-1,1 |
6,7 |
-1,1 |
2,8 |
7,1 |
Nassuiaat: 2010-2017-imut kisitsisit inaarutaasumik kisitsisaapput, kisitsisillu 2018-imoortut 2019-imoortullu kisitsisaagallarlutik.
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN01
Aningaasaqarnikkut ukiumoortumik ineriartornivik procentinngorlugu takussagaanni takuneqarsinnaavoq BNP-imi ineriartornivik piffissap ingerlanerani nikeriartarsimasoq, tassanimi ukiut siulianiittut takutinneqartut aallartinneranni aningaasarsiorneq ingerlalluarsimavoq, ukiunilu 2011-miit 2015-imut aningaasaqarnikkut ineriartorneq allanngorarfiusimavoq, tamannalu 2014-imi 2016-imilu aningaasaqarnermik ingerlalluartumik taarserneqarsimalluni. 2019-imi BNP ukiup siulianut sanilliullugu 1,7 pct.-imik qaffariarsimavoq. Oqaatigineqassaarli 2018-imut 2019-imullu kisitsisit naatsorsuigallarnerummata, taamaammallu ukiunut pineqartunut paasissutissanut atortut suliarilluakkat pigineqaleriarpata allanngorsinnaallutik.
Titartakkami 3-mi pilersuinikkut oqimaaqatigiissitsinermi 2015-imiit 2019-imut aningaasaliinerni pingaarnerni ineriartornivik takutinneqarpoq.
Titartagaq 3. BNP-imi ineriartornivimmut tassanilu aningaasaliinernut pingaarnernut nalileeriaaseq 2015-2019, 2010=100
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN11
Takussutissiami ilanngaaseereerluni avammut niuerneq 2019-imi malunnartumik appariarfiusimasoq takutinneqarpoq, tamannalu isumaqarpoq eqqussuineq avammut nioqquteqarnermut sanilliullugu qaffariarsimasoq. Ilanngaaseereerluni avammut niuernermi appariartoqarnera ilanngaateqanngitsumik aningaasaliinerni aalajangersimasuni ineriartortoqarneranut assersuussinertut isigineqassaaq, tassami sanaartortitsinernut aningaasaliinerit annertuut amerlanertigut suliffeqarfinniit nunanit tamalaaneersunit isumagineqartarmata, tamakkulu annerusumik eqqussuinermik kinguneqarsimapput, annikitsutigullu nunatsinni tunisassiornissamut toqqaannartumik sunniuteqarsimallutik. BNP-imi ineriartorneq pisortanilu atuineq kiisalu pisiassanik atuinerit aalajaassimasut aamma takuneqarsinnaavoq.
Takussutissiami 4-mi ukiut 2010 2019-ilu immikkoortillugit BNP-imi qanoq ataatsimut ineriartorneq nunami namminermi piumanermut, ilanngaaseereerluni avammut niuernermut aningaasaliinernullu attuumassuteqarsinnaanersoq takutinneqarpoq. Nunami namminermi piumaneq tassaavoq inuit atuinerisa, pisortaqarfiit aningaasartuutaat kiisalu ilanngaateqanngitsumik aningaasaliinerit inernerat.
4 Titartagaq. Nunami namminermi piumaneq, ilanngaaseereerluni avammut niuerneq ilanngaatitaqanngitsumillu aningaasaliinerit aqqutigalugit ineriartornivik 2010-2019
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN11
Titartakkami 5-imi immikkoortut ataasiakkaat ukiunut 2017-imiit 2019-imut ineriartornivinnut ilanngussat takutinneqarput. 2019-imi BNP-imi pitsaasumik ineriartortoqarsimasoq takussutissiami takutinneqarpoq, immikkoortumilu ataatsimi pitsaasumik ineriartornermut ilanngussiffiunerusumi nunami namminermi piumaneq ilanngaateqanngitsumillu aningaasaliinerit takutinneqarput.
Titartagaq 5. Immikkoortut ataasiakkaat ineriartornivimmut ilanngussinerat 2017-2019
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN11
Immikkoortoq 5.4-mi takussutissiaq 16-imi immikkoortunut aningaasaliinerit agguataaqqissaarnerat takutinneqarpoq, tassanilu takuneqarsinnaavoq uuliamik aatsitassanillu ujarlernernut aningaasaliinerit 2011-mi 5.237 mio. kr.-iniit 2016-imi 429 mio. kr.-inut appariarfiusimasut. 2017-imi kisitsisit 339 mio. kr.-inut appariaqqissimapput. Ujarlernermut aningaasartuutaasut nuna tamakkerlugu naatsorsuutini aningaasaliinertut isigineqarput, kiffartuussinertullu nunani tamalaani suliffeqarfinniit suliarineqarlutik eqqussuinertut aamma isigineqarlutik. Aningaasaliinerit kiffartuussinertut eqqussatut isigineqarmata ujarlernerni sammineqareersimasut suli nunami namminermi tunisassiornissamut immikkut taasariaqanngitsunut suliaqarnissamut pisariaqartitsilersimanngitsut takussutissiami aamma atuarneqarsinnaavoq.
Titartagaq 6. Tullinnguuttuni inuussutissarsiutillit ukiunut 2017-imiit 2019-imut ineriartornivimmut ilanngussaat takutinneqarput. Takussutissiami takuneqarsinnaavoq 2017-imi ineriartorneq suliffiit arlallit iluanni ineriartornermut pissutaasinnaasoq, kisiannili ineriartorneq annerpaaq sanaartornerit iluanni pisimasoq takuneqarsinnaalluni. 2018-imi ineriartornermut ilanngussat annermik aatsitassarsiornermiit suliffissuaqarnermiillu pipput, taakkununngalu inuussutissalerineq ilanngunneqarpoq, 2019-imilu ineriartornermut ilanngussat sanaartornermut tunngatinneqarsinnaallutik.
Titartagaq 6. Inuussutissarsiutillit BNP-imut ineriartornermut ilanngussaat, procentpointinut naatsorsorlugit
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN13
Kalaallini inoqutigiinni ataatsimut atuinerit nuna tamakkerlugu naatsorsuutinut ilaatillugit naatsorsorneqartarput. 2019-imi inoqutigiit nuna tamakkerlugu naatsorsuutini atuinerannut naatsorsuineq akiusimasunut kisitanut 2010-milu akinut tunngatillugit 6.318 mio. kr.-inut naatsorsorneqarput. Titartakkami 7-imi inoqutigiit atuineranni ineriartorneq akit ineriartornerannut iluarsiiffigalugu takutinneqarpoq.
Titartagaq 7. Inuit atuineranni ineriartorneq, 2010-2019, Akiusimasunit kisitat
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN07
Nioqqutissat kiffartuussinerillu avataaniit pisiat 2019-imi nalilinnut imminut atasunut naatsorsorlugu 9.993 mio. kr.-inik naleqarsimavoq, tamannalu 2018-imut sanilliullugu 18,9 pct.-imik qaffariarneruvoq. Nioqqutissanik kiffartuussinernillu avammut niueruteqarneq 2018-imi 5.632 mio. kr.-inik naleqarsimavoq, tamannalu 2018-imut sanilliullugu 5,3 pct.-imik appariarneruvoq. Eqqussuinermi avammullu niuernermi taamatut ineriartortoqarnera titartakkami 8-mi takutinneqarpoq, tassanilu aamma niuernikkut oqimaaqatigiinneq takutinneqarpoq.
Titartagaq 8. Eqqussuinermi, avammut niuernermi niuernikkullu oqimaaqatigiittoqarnerani ineriartorneq 2010-2019, Akiusimasunit kisitat
Najoqqutaq: https://bank.stat.gl/NRN11